Skip to main content

December

Beathaisnéis Néill Mhic Giolla Bhrighde ar fáil saor in aisce ar líne

Date: 11 Noll 2025

Cultúr

Beathaisnéis Néill Mhic Giolla Bhrighde ar fáil saor in aisce ar líne

Tá lúcháir ar Sheirbhís Leabharlainne Dhún na nGall a fhógairt go bhfuil Beathaisnéis Néill Mhic Giolla Bhrighde ar fáil anois go digiteach, saor in aisce ar líne. 

Ar an Fhaiche Mhór, An Craoslach a rugadh Niall, Oíche Shamhna 1861. Bhain sé cáil amach mar chumadóir amhrán agus gníomhaí teanga. Ba é a chum 'Mo Chró Beag ag Bun Chnoc an Tí', 'An Trucailín Donn' agus 'Noreen Bawn’.

Cuireadh fíneáil air in 1905 siocair a ainm a bheith scríofa i nGaeilge ar a charr capaill. Ag an am sin, bhí na céadta cainteoir Gaeilge á gciontú ar chúiseanna a bhain le húsáid na Gaeilge, agus fíneálacha á ngearradh orthu dá bharr. Tugadh an cás chun na hArd-Chúirte agus bhí Pádraig Mac Piarais mar abhcóide aige. Cé gur chaill siad an cás, bhí éacht bainte amach ag Niall mar dhuine a sheas an fód ar son na Gaeilge. 

Foilsíodh an bheathaisnéis seo den chéad uair in 1939. Níl cóipeanna den leabhar ar fáil go forleathan i láthair na huaire. Mar sin féin, mar gheall ar an togra a thug Seirbhís Leabharlainne Dhún na nGall faoi, tá leagan digiteach den leabhar ar fáil anois saor in aisce do léitheoirí ar fud an domhain.   

Ár mbuíochas don Ghúm a thug cead dúinn an leabhar a chur ar fáil.

Seolfaidh an Comhairleoir Michael McClafferty, Cathaoirleach Cheantar Bardasach na nGleanntach an leagan digiteach den bheathaisnéis Déardaoin, 11 Nollaig ag 6.30pm sa Hub, An Craoslach. Tabharfaidh an Comhairleoir Micheál Choilm Mac Giolla Easbuig, Cathaoirleach Choiste na Gaeilge, Comhairle Contae Dhún na nGall aitheantas don togra ar an oíche fosta.

Tá an ócáid seo eagraithe ag Seirbhís Leabharlainne Dhún na nGall i gcomhpháirt le LPT Tuaisceart Dhún na nGall. Cuireann an eagraíocht seo agus an tOifigeach Pleanála Teanga atá ceaptha sa limistéar Michelle Nic Pháidín, an Ghaeilge chun cinn ar fud an cheantair. D’eagraigh Comhairle Contae Dhún na nGall agus LPT Tuaisceart Dhún na nGall féile a rinne comóradh ar ghaiscí Néill i mí na Bealtaine, maoinithe ag Éire Ildánach.

Le haghaidh tuilleadh eolais faoi imeachtaí leabharlainne, tabhair cuairt ar www.donegalculture.ie nó lean @DonegalCountyLibrary ar Facebook agus @Donegallibrary ar Twitter agus Instagram. 

Thig leat an leabhar féin a léamh anseo: https://issuu.com/donegalculture/docs/niall_mac_giolla_bhr_de?fr=sY2MwNjg0MDI5MjU


To save this webpage as a PDF, select ‘Save as PDF’ from the Destination drop down and save.

Nuacht Gaolmhar

Image text description

Date: 11 Noll 2025

Beathaisnéis Néill Mhic Giolla Bhrighde ar fáil saor in aisce ar líne

Tá lúcháir ar Sheirbhís Leabharlainne Dhún na nGall a fhógairt go bhfuil Beathaisnéis Néill Mhic Giolla Bhrighde ar fáil anois go digiteach, saor in aisce ar líne.

Image text description

Date: 02 Noll 2025

Scéim Dámhachtainí Tionscadal Cultúir agus Cruthaiteachta 2026

Is mór ag Comhairle Contae Dhún na nGall a fhógairt go bhfuil glaoch oscailte ann ar ghrúpaí, eagraíochtaí, agus daoine aonair ar mian leo iarratas a chur isteach faoi Scéim Dámhachtainí Tionscadal Cultúir & Cruthaitheachta Dhún na nGall 2026. Bíonn na dámhachtainí seo á mbronnadh ag an Fhoireann Chultúir agus Chruthaitheachta mar chuid de Chlár na bPobal Ildánach, arna mhaoiniú ag Éire Ildánach agus ag an Roinn Cultúir, Cumarsáide agus Spóirt.

Image text description

Date: 02 Noll 2025

Geansaithe na Nollag á Malartú

An bhfuil geansaí na Nollag agat a bhfuil a splanc caillte aige? Beidh Geansaithe na Nollag á Malartú i Lárleabharlann Leitir Ceanainn ón Luan 8 Nollaig go dtí an Chéadaoin 17 Nollaig. Is imeacht é seo nach ndéanann dochar don timpeallacht, déantar athnuachan ar stór éadaí na Nollag agus bíonn deis ag daoine geansaithe na Nollag a thabhairt chun beochta arís.

Uaireanta Oscailte

Mótarcháin 9.15rn - 12.15in, agus 1.15in - 3in (Dé Máirt agus Déardaoin)